Midzomer: Wanneer de Zon Zijn Hoogtepunt Bereikt

De Langste Dag van het Jaar

Op 21 juni bereikt de zon haar hoogste punt aan de hemel. Bijna 17 uur lang baadt ons land in zonlicht – het tegenovergestelde van de kortste dag in december, wanneer de zon juist 17 uur onder de horizon blijft. Deze zomerzonnewende markeert niet alleen het officiële begin van de zomer, maar ook een oeroude viering die diepgeworteld is in onze geschiedenis.

Wetenschappelijk gezien begint de zomer wanneer de geocentrische lengte van de zon precies 90 graden bedraagt en eindigt bij 180 graden. Door de periodieke verandering van de aardas – beïnvloed door de aantrekkingskracht van de maan en andere planeten – variëren de exacte tijdstippen van jaar tot jaar. Fascinerend genoeg wordt de zomer geleidelijk langer en zal pas rond het jaar 3500 zijn maximale duur bereiken.

Van Sint-Jansvuur tot Stille Verdwijning

Eeuwenlang dansten mensen rond Sint-Jansvuren op 24 juni. Maar waarom 24 juni en niet 21 juni, de werkelijke langste dag?

Het antwoord ligt in onze kalendergeschiedenis. Volgens de oude Juliaanse kalender viel de zonnewende op 24 juni. Toen rond 1700 de Gregoriaanse kalender werd ingevoerd, verschoof de datum naar 21 juni. Het Sint-Jansfeest was echter al zo ingeburgerd dat de kerk de datum niet wilde wijzigen.

Helaas keerde het tij. De Katholieke kerk begon deze 'heidense' feestelijkheden af te keuren, en met de Reformatie wendden ook overheid en Protestantse kerk zich ertegen. Het resultaat? In Nederland doofde deze prachtige traditie grotendeels uit, maar gelukkig bleven een aantal dorpen vooral in Wallonië de traditie bewaren.