De Orne, Puur Normandië

Meestal wordt Normandië geassocieerd met 6 juni 1944 en zijn nasleep. Daardoor ligt ook veel focus op het oorlogstoerisme. Maar Normandië is ook verscheiden, het is tegelijk een landelijk en maritiem gebied met veel rust, schoonheid en bekoring. De Orne is een departement in het hart van Normandië. Het is een idyllisch landschap met boomgaarden, weelderige weiden, bocages en bossen. Groene eindeloze, romantische landschappen vol charme. De Orne is een uitnodiging tot herbronnen met heel wat rijkdom om van te genieten.

Orne Kuuroord

Bagnoles-de-l'Orne is het enige kuuroord in Normandië dat als Spa stad kan aanzien worden. Het is gezellig klein en straalt nog steeds een grandeur uit van vervlogen tijden. In de middeleeuwen waren hier reeds bronnen maar de grote expansie kwam er met de aanleg van een directe spoorlijn met Parijs op het einde van de 19e eeuw. Het kreeg vooral aandacht bij de Parijse aristocratie en er werden hotels, cafés, restaurants en zelfs twee casino's gebouwd.

Iemand die zijn stempel drukte op het stadje was Albert Christophe, een gedeputeerde van het Orne departement die ook minister was van Openbare Werken. Hij was het brein achter de vele belle epoque villa's die we nu nog zien in Bagnoles. Alle huizen en villa's zijn anders en hebben kleurrijke gevels. – Rood was symbool voor aarde, groen voor de natuur, geel voor de lucht en blauw voor de hemel. We genieten van de glasramen, erkers, houtbewerkingen en gietijzeren poorten. Het Chalet Suedois stond oorspronkelijk op de Wereldtentoonstelling 1889 te Parijs naast de Eiffeltoren en is nadien steen per steen naar Bagnoles gebracht. Elke thermale plaats had ook zijn " Grand Hotel". Hier in Bagnoles verbleven vele beroemdheden onder wie Koning Albert I van België. De 200 kamers hadden alle comfort. Het Grand Hotel doet nu dienst als appartementen voor mensen die het kuuroord bezoeken voor de heiltherapie in het grote thermale behandelingscentrum.

Het water komt 13 m. uit de grond. Het is niet drinkbaar maar wel geschikt voor verschillende aandoeningen zoals reuma, bloed- vaatziekten en artrose. Het is mild radioactief. De kuristen kunnen hier tot drie weken blijven en het is onderdeel van de Franse sociale zekerheid. Ook de gezonde omgeving van het woud van Domfront is goed voor de kuristen. De stad is als het ware omgeven door de bossen.

De stad doet rondleidingen rond de vele belle epoque villa's en rond het meer in het centrum van de stad. Hier is het casino de lijsttrekker. Het tweede casino is nu omgebouwd tot een luxe hotel.

Orne Kant

Normaal heeft kant geen geheimen voor ons Vlamingen, we kennen de Lierse kant, de Brugse kant en weten zelfs dat er in Noord-Frankrijk, in de streek van Calais ook aan kantnijverheid werd gedaan. Maar in Alençon ontdekten we nog een zeer speciale vorm van kantnijverheid. Het Musée des Beaux –Arts et de la Dentelle was onze leraar. La Dentelle au point d' Alençon kent een geschiedenis van ongeveer 350 jaar. De oorsprong was het Hof van Versailles. De vrouwen hier wilden kant voor alles: handschoenen, mutsen, kragen, noem maar op. De kant die toen gebruikt werd kwam van Venetië en was zeer duur. Zo kreeg een zekere Colbert, minister van de Koning Lodewijk XIV, het idee om in Alençon een Koninklijke School voor kant fabricatie te stichten. Hier in Alençon werd de techniek aangepast naar Frans borduurwerk of Franse fijne punt. Er komen geen klossen bij te pas maar wel een naald. Om de techniek onder de knie te krijgen heeft men ongeveer 10 jaar nodig. Het is zeer tijdrovend, een stuk ter grootte van een postzegel zal gemakkelijk dertig uur werk vergen! Door de uitvinding van kantmachines ging het wat bergaf maar de Alençon kant wordt nu door de staat onderhouden. Het is UNESCO erfgoed sinds 2010 en de stukken die er nu gemaakt worden zijn voor officiële plechtigheden, zoals een overhandiging bij een staatsbezoek.

Alençon zelf heeft weinig vernieling gehad in WOII en heeft met het St. Leonard district nog een oud historisch gebied. Vele oude huizen zijn in zandsteen of in vakwerkhuizenstijl ('Half-timbered' is een bouwmethode waarbij de muren van een gebouw bestaan uit een houten draagconstructie, met de ruimtes tussen de balken opgevuld met een ander materiaal.). De gotische Notre Dame Basiliek is gebouwd toen de stad onder Engelse dominantie was en de Engelse invloed zie je vooral in de gotische gewelven. Het kasteel dateert uit de 15e eeuw en was in WOII een gevangenis onder Duits bewind. De oude korenhal of Halle au Blé, is een circulaire Dome uit metaal en glas en is nu een plaats met een café en tentoonstellingsruimtes. Vlug nog vertellen dat Alençon ook de geboorteplaats was van St. Thérèse de Lisieux.

Orne Patrimonium

Tussen Alençon en Carrouges spreekt men van de "Alpes Mancelles". Misschien een beetje over de top klinkend maar de heuveltjes hebben wel hun charme. De legende zegt dat rond de 7e eeuw twee heilige broeders het christendom kwamen verkondigen vanuit Italië. Céneri en Cénéré bleven er omdat het hun aan de Alpen liet denken. Céneri heeft een connectie met St- Céneri-le-Gérei. Het is een klein pittoresk dorpje boven een haarspeld bocht van de Sarthe, bijna een copy book van een Cottswold dorpje met honingkleurige stenen. De kerk boven de rivier dateert uit de 12e eeuw en heeft middeleeuwse fresco's – bv. een maagd met een kapmantel vol figuren die ze poogt te beschermen. Tussen de stenen buiten een beveiligde bijenkolonie die volgens de legende de kerk en het dorp beschermt. Beneden naar de rivier toe is er nog de kleine kapel du Petit- Saint-Céneri. Ze dateert uit de 14e eeuw en is een traditionele pelgrimsplaats. Het beeld van de heilige in de kapel steekt vol spelden. Vrouwen steken de speld erin, valt ze niet dan zijn ze binnen het jaar getrouwd. Het dorpje heeft een voorgeschiedenis van kunstenaars die er verbleven vooral in de 19e eeuw in de verschillende auberges. In een ervan, L' Auberge des Soeurs Moisy (dat nu dienst doet als TIC) zijn er originele tekeningen op de eerste verdieping, die de gerenommeerde kunstenaars van elkaar maakten. De plaats noemt La Salle des Décapités.

In de streek zijn er vele kastelen gebouwd tijdens de 100 jarige oorlog. Velen dienden echter als jachtkasteel. Een ervan is het Chateau de Carrouges. Uit de 14e eeuw met een grachtomwalling en steeds in het bezit geweest van dezelfde familie Le Veneur). Het poorthuis heeft een sprookjesachtig uitzicht. In het huis zijn de residentiele kamers en de keuken te bezoeken. Het kasteel kwam in 1936 in handen van de Franse staat.

Orne Paard

Het fokken van paarden in Normandië is een traditie die teruggaat tot de 18e eeuw. Het 'paradepaardje' is Le Haras du Pin. En hier komen we onze illustere heer Colbert weer tegen. De nationale fokstal was zijn geesteskind alhoewel hij de voltooiing niet meer meemaakte. Hij was van oordeel dat de invoer van hengsten (zoals hij ook bij de kant dacht) de staatskas ruïneerde. Het design en bouwplan kwam van Robert de Cotte, hij volgde Jules Hardouin-Mansart op, die de stallen in Versailles had getekend. Dit Versailles van het Paard werd afgewerkt in 1728 op een uitgestrekt terrein van het gehucht Le Pin. Brede boomrijke lanen in een vorstelijk kader van 1 100 hectare met oefenbanen en renbanen. De hengsten voor de kweekprogramma's komen van een achttal rassen, onder meer het Normandische Percheron ras. De paarden hebben er bijna een 5*- accommodatie. Je kan er met een gids tours doen van de stallen. Er is ook een museum en koetsententoonstelling. Dikwijls zijn er ook events met de paarden en karossen.

Orne Kaas en Cider

Er zijn geen wijngaarden in Normandië maar dat wordt goedgemaakt door eindeloos ander lekkers dat uit ons Normandisch mandje kwam. Normandië kent vier topkazen: Livarot, Pont- L'Èvéque, Neufchâtel en natuurlijk Camembert.

Over Camembert kom je alles te weten in het dorp zelf. Het heeft maar 180 zielen en is piepklein . Sinds enkele jaren is hier het Maison du Camembert, een leuk gebouw in de vorm van het houten Camembert doosje. Hier is het onthaal, de toffe souvenirshop en de degustatieplaats die je aandoet na het museum. Het museum ligt aan de overkant in een gebouw uit de 18e eeuw en vertelt alles over het ontstaan, de geschiedenis en de verwerking aan de hand van diorama's, drie video films en veel oud materiaal. Leer hoe het melkmeisje Marie Harel in 1791 suggesties kreeg van een op de vlucht zijnde priester tijdens de Revolutie om de techniek van haar kaasmaken te verbeteren. De nieuwe rijke kaas was direct een succes en in 1863 bereikte de kaas voor het eerst Parijs. Ook Napoleon III deed een duit in het zakje toen hij hier langs kwam en de kaas proefde. In 1983 kreeg de kaas het AOP label (staat voor "Appellation d'Origine Protégée"). Echte Camembert komt van ongepasteuriseerde melk en draagt de naam Camembert de Normandie. Na het museum kan je enkele meters verder nog de handmatige manier van Camembert productie zien achter glas bij Beaumoncel, de enige kaasmaker in het dorp zelf.

De Orne cider hier aan de grens met het Pays d' Auge is een cider van hoogwaardige kwaliteit. Alles nog volgens de traditionele methode gemaakt. 'Les Vergers de la Morinière' is een familiebedrijf sinds vijf generaties. Zij maken gebruik van een 48 tal variëteiten van appels die hier groeien in voornamelijk hoge stam boomgaarden. Meestal maakt men meer dan cider alleen. De Brut cider heeft een alcohol percentage tussen de 4 en 5 %. Pommeau is 2/3 cider en 1/3 Calvados en een zacht aperitief van ongeveer 18%. Pommeau blijft twee jaar op vaten en wordt veel in de keuken gebruikt. Calvados is gedistilleerde cider, dubbele distillatie en traag gerijpt op vaten. Peren cider of Poiré wordt hier ook nog gemaakt. 

Orne, Welkom op het kasteel

Château du Gué aux Biches, bij Bagnoles de l'Orne. Ooit eigendom van Albert Christophe, zie hoger. In 2017 aangekocht en gerestaureerd door twee Denen. Op een domein van 11 hectare, complete rust in vijf prachtige kamers.

Les Deux Marguerite: groot herenhuis met omwalde tuin in het hart van Alençon op loopafstand van het centrum.

Domaine des Thomins: Cisai Saint-Aubin. Prachtig domein met Engelse landschapstuin. Uit 1930. Sinds 2020 is het hier een goddelijke verwenning bij de table d'hôtes van Jean-François Renoux. Oud Maitre d'hôtel die alle heerlijkheden van Normandië op je bord tovert met een amicale toets van boudin geflambeerd in Pommeau tot Oefs en Cocotte over sorbets besprenkeld met Calvados.

Ook te vermelden:

• Gallos, Franse gastronomie in Alençon sinds twee jaar
• Le Sap , Le Grand Rue 3, met voortreffelijke keuken en bediening: L'Inattendu.

Voor alle info Orne

Fotografie & Tekst © Gust Charrin | Update 3 september 2025 | Gepub. 3 september 2025

Een gastbijdrage van Gust Charrin. Dank je wel Gust!