Bevrijdingsmuseum Zeeland Nieuwdorp
De landing in Normandië was de aanzet tot de bevrijding van Europa. Na 6 juni 1944 rukten de geallieerden gestadig op richting België en Nederland. In de geschiedenisboeken valt men dan gauw terug op "Market Garden" de operatie met luchtlanding rond Arnhem en de Rijn in september 1944. Een operatie die jammer genoeg faliekant verliep. Van midden september tot begin november 1944 was er echter ook een bijna vergeten strijd die van groot belang was voor de bevrijding van West-Europa.
Zeeland was nog volledig bezet en alhoewel de haven van Antwerpen in Brits-Amerikaanse handen was, kon de Schelde niet gebruikt worden door de Duitse aanwezigheid in Zeeland. De Slag om de Schelde, die veel slachtoffers maakte, is een vergeten strijd. Bevrijdingsmuseum Zeeland neemt je mee door de bewogen jaren van Zeeland tijdens Wereldoorlog II en vooral de maanden van de Slag zelf.
Het museum dat het levenswerk is van de familie Traas is in 2019 grondig vernieuwd. Je start in het oude museumgebouw met een introductiefilm van 12 minuten met authentieke beelden en getuigenissen. De Rode draad in het verhaal is water, water, water.
De binnen tentoonstelling
Hier maken we een reis door de geschiedenis. Van de opkomst van het nazisme tot het uitbreken van Wereldoorlog Twee in Nederland. De inval van de Duitsers, de bezetting en de bevrijding. Maak de mobilisatie in Nederland mee via een Zeeuwse moeder. Op 15 mei capituleert Nederland maar in Zeeland ging de strijd nog even door. Commando Zeeland stond onder Frans bevel en dit gaf zeker chaos door de taalbarrière bij de communicatie.
Vlug begonnen de Duitsers al met de bouw van de Atlantikwall, de stevige kustdefensie in Zeeland. En deze versterkingen vormden samen met grote Duitse troepenaanwezigheid een probleem voor de toegang tot Antwerpen.
De plannen voor de herovering werden mee gemaakt door Lt. Gen. Simonds, die het bevel had over een (te kleine) groep Britse, Canadese en Poolse eenheden. Vanaf eind september 1944 zijn er ruwweg 5 grote operaties , die we via een tijdlijn kunnen volgen. De operaties bestonden uit het opruimen van het gebied ten noorden van Antwerpen en het afsluiten van de landengte van Zuid-Beveland. Het opruimen van het gebied rond Breskens achter het Leopoldkanaal en het onschadelijk maken van Zuid-Beveland. De eindfase was het veroveren van het eiland Walcheren.
De operaties kregen de namen: Switchback, Infatuate I, Infatuate II, Vitality I en Vitality II. Ze werden uitgevoerd samen met kleinere operaties, die ook allen een naam kregen.
Chronologisch:
6/10- 2/10: Operatie Switchback.
16/10: Bevrijding Woensdrecht.
24/10 Operatie Vitality I.
20/10: Operatie Vitality II.
31/10-5/11: operatie Mallard en Sloedam.
1/11: - 3/11: Operatie Infatuate I en Infatuate II.
311- 8/11: Operatie Mopping Up met op 6 november capitulatie Duitse opperbevelhebber.
Voor Walcheren was de opdracht zeer moeilijk en moest men ook van uit zee aanvallen. Eerst werden de gebieden grondig gebombardeerd wat een enorme overstroming veroorzaakte. Hier heeft ook de Walcherse bevolking veel onder geleden.
Op 28 november 1944 zal het eerste konvooi de haven van Antwerpen binnenvaren, geleid door het Canadese vrachtschip Fort Cataraqui.
Je maakt een reis door de geschiedenis van de slag via vele diorama's, materiaal van beide zijde, allemaal mooi geplaatst via een vlot parcours. Ontdek de Buffalo's, de amfibievoertuigen, speciaal ontworpen voor de slag en voor het eerst gebruikt. Zij waren technisch bedreven in het ondergelopen land van Zeeland, waren rupsvoertuigen met vier boordmitrailleurs en konden ook lichte militaire voertuigen laden.
Ook het bataljon Zeeland dat de capitulatie van Japan in 1945 meemaakte en tijdens de opstand van Soekarno later nog dienst deed in Indonesië heeft een eigen tentoonstelling.
De buitententoonstelling
Het Liberty Park is 3 hectare groot en mooi aangelegd. Bekijk een replica van een aanvalsstrand, een authentieke Baileybrug en de uniek gerestaureerde noodkerk uit Ellewoutsdijk. Ze werd teruggevonden in een oude schuur en volledig gerestaureerd.
Sta stil bij de omgekeerde aanvalsboot met het bronzen beeld van "Rifleman Khan", de Duitse herder van korporaal J. Muldoon. In november 44 belandde de korporaal in het ijskoude water van de Sloe. Muldoon, die niet kon zwemmen werd gered uit het water door zijn hond. De hond kreeg de "Dickin Medal'. Dit is de hoogste onderscheiding voor dieren in het Britse leger, vergelijkbaar met het VC Cross.
Ook zien we een replica van de boomstammen barrière die Maarschalk Rommel liet ontwerpen. Ze waren onderling verbonden met springstof en werden ingezet tegen valschermspringers. Ze kregen de bijnaam "Rommel Asperges".
In het oude museumgebouw is het onthaal en het gezellige museumcafé. Neem hier zeker bij je koffie de lekkere mierzoete lokale boluskoek.
Centraal in het museum het individu, zowel de soldaat als de Zeeuwse burger. Hun ellende, pijn, angst en verdriet zijn invoelbaar bij het zien van de vele foto's en het lezen en beluisteren van hun getuigenissen.
Het museum beschikt in het hoofdgebouw over een gezellig cafetaria en nabij is ook de souvenirshop.
Tekst en foto's: Een gastbijdrage van Gust Charin. Dank je wel Gust!
Update 12 jun 2025 | Gepub. 27 apr 2025